Waarom gebruik je waar in een vraag als Waar wacht de man op?
Cursisten maken in het begin vaak vragen als Wat wacht de man op? – zeker als ze Engels kunnen. Dat is niet zo vreemd. Het Engelse what correspondeert meestal immers met het Nederlandse wat. Waarom gebruik je dan in deze vraag waar?
Voornaamwoordelijk bijwoord
Het vraagwoord waar gebruik je over het algemeen om naar een locatie te vragen: Waar woon je? Waar is de supermarkt? Maar de vraag Waar wacht de op? gaat niet over een locatie. Waar vormt hier, samen met op een voornaamwoordelijk bijwoord. Die komen we ook tegen in sommige betrekkelijke bijzinnen. Je gebruikt zo’n voornaamwoordelijk bijwoord als je in de zin te maken hebt met een vaste combinatie van een werkwoord en een voorzetsel. Andere voorbeelden van vragen met waar waar cursisten mogelijk wat verwachten zijn:
- Waar denk je aan?
- Waar werken jullie aan?
- Waar ben je vandaag mee begonnen?
- Waar luister je naar?
Geen waar bij mensen
Als bij het voorzetsel een woord hoort dat naar een of meer mensen verwijst, komt er geen waar, maar gebruik je het voorzetsel + wie aan het begin van de vraag:
- Met wie is hij getrouwd?
- Op wie ben je boos?
- Met wie is zij al jarenlang bevriend?
Grappig is dat deze regel wel door de meeste moedertaalsprekers wordt gevolgd, terwijl dat bij de betrekkelijke bijzinnen lang niet altijd het geval is – denk aan zinnen als De vrouw waarmee ik praat, heet Anna. In spreektaal komen zulke zinnen veel voor, terwijl veel (maar niet alle) adviesboeken en -sites voorschrijven dat het De vrouw met wie ik praat, heet Anna moet zijn.
Op zoek naar werkvormen?
In de online cursus Grammatica voor NT2-docenten staat de informatie van deze website gegroepeerd op onderwerp. Bovendien staan bij elk onderwerp een of meer werkvormen uitgelegd – vaak met concrete oefeningen die je zó kunt overnemen.