Hoe pas je je taalgebruik aan aan je lezer?
Een van de dingen die een tekst ‘goed‘ maken, is dat hij goed aansluit bij de lezer. Die moet je tekst goed begrijpen, prettig vinden om te lezen en zich aangesproken voelen. Dat bereik je door voor je gaat schrijven enkele vragen over de lezer te beantwoorden. Stel jezelf bijvoorbeeld deze vragen:
- Is het een formele of informele situatie?
- Is het bericht zakelijk of persoonlijk?
- Ken je de lezer persoonlijk, of niet?
- Weet je lezer evenveel over het onderwerp waar je over schrijft als jij?
- Welk taalniveau past bij de lezer?
Nadenken over deze zaken helpen met de keuze tussen u en jij, maar ook met de vraag hoeveel je ergens over moet uitleggen, hoe moeilijk de woorden en zinnen zijn die je kunt gebruiken, enz. In een formele en zakelijke tekst zijn de woorden en zinnen vaak moeilijker; zinnen zijn ook langer. In een tekst voor een vakgenoot zie je vaktermen, die niet uitgelegd worden – in een tekst over eenzelfde onderwerp, maar voor buitenstaanders, wordt zo’n begrip (meestal) wel uitgelegd.
Taalniveau
Een van de belangrijke vragen die je jezelf moet stellen, gaat over het taalniveau. Dat wisselt natuurlijk erg en het is een belangrijke factor. Als je voor een algemeen publiek schrijft, kun het best ongeveer op B1 schrijven – de overheid streeft er bijvoorbeeld ook naar om alle communicatie op dat niveau te doen. Maar als je voor een hoogopgeleid publiek schrijft, kun je ook voor B2 kiezen. C1 of hoger is eigenlijk bijna nooit nodig.
Op zoek naar werkvormen?
In de online cursus De NT2-docent als schrijftrainer staat de informatie van deze website gegroepeerd op onderwerp. Bovendien staan bij elk onderwerp een of meer werkvormen uitgelegd – vaak met concrete oefeningen die je zó kunt overnemen.