Waarom schrijven we hond en niet hont?
Spelling van woorden met de duo’s b-p, d-t, v-f en z-s is voor NT2-cursisten vaak lastig. Het verschil tussen d en t aan het eind van een woord is niet te horen, maar toch schrijven we hond en niet hont. Waarom is dat?
Uitgangspunten van de spelling
De Nederlandse spelling heeft drie belangrijke uitgangspunten:
- de standaarduitspraak
- de herkomst van woorden
- vormovereenkomst
De spelling van het woord hond heeft met dat laatste uitgangspunt te maken. Dat we kijken naar vormovereenkomst betekent dat we een woord of woorddeel steeds op dezelfde manier schrijven, ook in afleidingen of samenstellingen. Dus omdat we in het meervoud honden duidelijk een d zeggen, schrijven we die ook bij het enkelvoud hond. Op deze manier zijn woorden makkelijker herkenbaar. Hetzelfde geldt bij woorden die op een b eindigen: heb – hebben (niet hep en hebben).
Toch zijn er op deze regel ook uitzondering: je schrijft niet huiz maar huis (en wel huizen) en niet reiz maar reis (en wel reizen). Dat heeft te maken met een andere regel: een Nederlands woord eindigt nooit op een z of een v. Alleen sommige vrij recente leenwoorden kunnen wel op die letters eindigen.
Stemloos en stemhebbend
Helemaal toevallig is het niet dat dit probleem nou juist bij deze klanken speelt. Even op een rijtje: het gaat om de klanken s – f – t – p. Deze vormen samen met k en ch een bekend groepje: de medeklinkers van soft ketchup (of ’t kofschip voor Nederlanders). Dit zijn allemaal stemloze medeklinkers: als je deze uitspreekt, trillen je stembanden niet mee. De eerste vier hebben stemhebbende tegenhangers, waarbij de stembanden wel meetrillen (z – v – d – b). In het Standaardnederlands hebben de k en ch zo’n tegenhanger niet, maar in sommige dialecten is de g stemhebbend (en rijmen lachen en vlaggen dus niet echt op elkaar).
Op zoek naar werkvormen?
In de online cursus De NT2-docent als schrijftrainer staat de informatie van deze website gegroepeerd op onderwerp. Bovendien staan bij elk onderwerp een of meer werkvormen uitgelegd – vaak met concrete oefeningen die je zó kunt overnemen.